Destierro Guarani

ÑANDE YPYKUE ÑEMOSẼ IJYVÝGYUI

Ava Guarani heta jey oñemosẽ ijyvýgui:

Colonia arapa’ũme: ñane retã isãso mboyve oñemuña ijyvýgui español-kuérare ha avei upéi bandeirantes rehe, oúva oipe’apa chuguikuéra hembi’u, ha opa mba’e ohecharamóva.

Ñane retã sãso arapa’ũme: Decreto ára 7 jasypa 1848 rupive, karai Carlos Antonio López, ombotove Ñande Ypykue jeikove itávape.

Ñorãirõ Guasu Triple Alianza rire: Ñorãirõ Guasu opa rire oñeguenohẽ ijyvykuéra Ava Chiripakuéragui, upérõ Gral Bernardino Caballero ohepyme’ẽ “La Industrial Paraguaya S.A”-pe, péicha haimete opyta tenda’ỹre.

Mokõisa ary aja: mbyte rupi, ka’aguy heta joaite oĩva Ysyry Parana rembe’ýpe, ha ysyrymimi oñehẽva ysyry Paranáme ipotĩ gueteri. Ñande Ypykuéra oikove ijatýpe ysyry rembe’ýre, okaru pira oguenohẽva chuguígui, upe rupi ou ha oho hikuái, upépe ojahu, ovy’a ha avei hoy’u. Oñepyrũ vove ary 1970, ohendu joaite ojejapótaha peteĩ yno’õ ndetuichapa jepéva ojaho’ipátava tenda oikohápe hikuái. Ojejapokuévo embalse, opavave Ñande Ypykue opyta ijyvy’ỹre, mavavéva nde’íri chupekuéra upérõ mba’eve upe oikótavagui ha ojegueraha ambue tenda rupi, isarambipa hikuái.

Jahechaháicha ñene rembiasa pukukue ojejahéi hesekuérare, ha jahánte gueteri hína ko’áğa meve. Araka’eve mavavéva ojupíva tendotárõ nome’ẽi chupekuéra pe ha’ekuéra oipotáva, YVY, upévante oipota, omba’apo, okaru, oikove hağua oñondivepa, hekópe.

OMBOHASA GUARANIME MATILDE GALEANO.