viernes, 6 de abril de 2012

Actividades de la mujer Guarani


KUÑA
Michĩ aja ojehero mitãkuña, mitãkuña’i. Oiko ituvakuéra ndive, oñeñangarekóva hese.
Okakuaa ohóvo ha oiko chugui mitãkuña, kuñataĩ. Oipytyvõ ogapýpe, ombovyvy, ojapo tembi’urã ha hetave mba’e. Ikatúma omenda ha imemby, oñangarekokuaátama membykuéra rehe, omba’apokuaáma ñemitỹme, hui’tĩ apópe, ñandyry ha mba’e.
Okakuaavévo oiko chugui kuña, kuñataĩ, ojapopaitéma tembiapo ogapýpegua, oipytyvõ isýpe.
Oñangareko ménare osẽvove guatahápe, ogueraha tembipurukuéra ha membykuéra.
Ohasa ary ha oiko chugui kuñakarai, oguereko jave 25 ha 40 ary; ojapopaite ha ojapokuaa opa mba’e.
Upéi oğuahẽ ğuağuime, ohasapa rire 40 ary. Ha’e omyakã ka’u’y ha hu’itĩ apo; tembiapojegua ñai’ũgui.
KUÑA REMBIAPO
Kuña ikatu omba’apo óga ñemopu’ãme, tembiapo ogapýpegua avei ojapokuaáva’erã, ohekombo’e imembykuñanguérape oñepyrũ vove ikuñataĩ, ohupiva’erã memby iku’áre, ha avei oguerahava’erã tembipuruku’éra.
Avei omoirũ kuimba’ekuérape osẽ jave guatahápe, ojapo hağua tembi’urã, orojávo y, ha ogueraha hağua tembi’urã ha tembipuru.
Oñagarekóva’erã óga ñemopotĩre, ha ijerére, ohechava’erã ani hağua opa tata, oroja y, otembi’u apo, moka’ẽ apo, taha’e pira, térã so’o. Ombyatýva’erã ka’avo rapo, yva, ñemitỹngue, hu’itĩ apo, mbokaja ñandy, ka’u’y, pirakutu, ryguasurupi’a ñemono’õ, ao johéi.
Tembiapojegua apo pindo roguégui, takuara roguégui ha mba’e. Avei tembiapojegua ñai’ũgui, ombovyvy ao mandyjúgui, oñangareko mymbáre ha ñemitỹngue ñemono’õ.
Avei kuña ohendyva’ova’erã kuimba’épe, oipytyvõ hapicha kuñáme imemby hağua.
 
Ombohasa Guaraníme Matilde Galeano.

No hay comentarios:

Publicar un comentario